भुइँचालोले भयभित भएको पहाडको पर्यटकीय परिवेश

भुइँचालोले भयभित भएको पहाडको पर्यटकीय परिवेश

सिक्किमलगायत दार्जीलिङ, कालेबुङ, मिरिक, खरसाङ तथा सम्पूर्ण पहाडी भेकदेखि कतिपय समतलसम्मै यसक्षण पनि भुइँचालोको भयले सताइरहेकै छ। 18 सितम्बरको सॉंझ 6.8-को तीब्रतामा गएको विनाशकारी भुइँचालोले सॉंच्चै विनाशकारी रूप देखाएरै गयो। सिक्किमले विशेष यसको मार्का जेल्नु परेको छ र झेलिरहेको पनि छ। कतिको शव भेटियो, कति निखोज छन्‌। मर्नेहरूको अझै पनि ठीक सङ्‌ख्या यतिनै भन्न सकिन्न कारण, उद्धार र राहत कार्य जारीनै छ।

अहिले शरद ऋतुको समय प्रायः शितल छाइरहेको छ अनि नेपाली तथा हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको महान पर्व, महान चाढ बढा दसैंको समयछ। अहिले सॉंच्चै प्राकृतिक रूपमा रमाइलो त पक्कै छ। खुल्ला मौसम, चारैतिर हरियालीपूर्ण  पहाड, कञ्चन हिमाल, स्वच्छ झरना र खोला। त्यसैले यो समय विशेष पहाडी भेकमा पर्यटकहरूको भीड लाग्ने समय भनेर पनि जानिन्छ। पर्यटकीय मौसमको यहॉं अर्को महत्व के छ भने यही समयमा पहाडी भेकका मानिसहरूले आफ्नो आयश्रोतलाई बलियो बनाउने समय पनि हो। चाहे सिक्किम होस, चाहे दार्जीलिङ- कालेबुङ जहॉं पनि पर्यटन र पर्यटकीय मौसमको धेरै महत्व हुन्छ।

दुःखको कुरो त ठीक यही समय सम्पूर्ण पहाड भुइँचालोको त्रासबाट उठिसकेको छैनभने त्यसपछि परेको पानीले अझ पहाडलाई आलो घाउमा नुन-चुक थप्ने काम गरेको छ।

भुइँचालोले सिक्किमलाई कहिले नबिर्सिने चोट त पुऱ्याएकै छ, सॅंगसॅंगै यहॉंको पर्यटनलाई पनि ठूलो प्रभाव पारेको छ। उता, दार्जीलिङ पहाड पनि प्रभावितै देखिन्छ। पर्यटकीय दृष्टिकोणले हेर्दा दार्जीलिङलाई भुइँचालोले सिक्किमलाई जस्तो त्यति ठूलो क्षति त पुऱ्याएन, तर त्यसपछि निरन्तर परेको पानीले भने त्यहॉं पनि सुखको श्वास फेर्न भने पक्कै दिएको छैन।

सिक्किममा भुइँचालोले मानिसहरूलाई घरविहीन बनाइरहेकोले गर्दा राज्यबाहिरबाट आएर काम गरिरहेकाहरू एकाएक गरी पुनः बाहिरीरहेका छन्‌। यस्तोमा भय कै कारण पर्यटकहरू आउने त कुरै उठ्‌दैन। त्यसरी नै दार्जीलिङको यातायात सम्पर्क टुटेकोले त्यहॉंको पर्यटन व्यवसायलाई पनि प्रभाव पारेकै छ।

यस्तोमा सबैको दुःख बिसाउने चौतारी भनेको एउटै ठाउँ हुन्छ अनि त्यो हो सरकार। तर सम्पूर्ण पहाडवासीले यतिबेला ध्यान दिनुपर्ने कुरा के छ भने सरकारसले मात्रै पनि सबै कुराको समाधान गर्न सक्छ भन्ने केही छैन अनि सरकारले मात्रै गर्नुपर्छ भन्ने पनि होइन। सरकारको साथमा सङ्‌घ-संस्थदेखि लिएर प्रत्येक आम नागरिकको वर्तमान स्तिथिलाई उठाउन साझा जिम्मेवारी हुन्छ। यसैले हाम्रो समाजको स्थितिलाई साम्य गराउनु हाम्रो सामूहिक पहल हुनु आवश्यक देखिन्छ। थोपा-थोपा मिलेर समुन्द्र बनेझैं केवल सरकारको मात्र प्रतीक्षा नगरेर हामी एक-एकले राहत कार्यमा लागि परे भुइँचालो पीडितहरूलाई राहत पनि मिल्नेछ भने यहॉंको पर्यटन व्यवसायलाई पनि पुनः सुचारू गराउन सकिने देखिन्छ।

30.09.2011