ओलम्पिक इतिहासमा भारत
लण्डन ओलम्पिक-2012 को लक्ष्य
खेल जगतका कुनै पनि क्षेत्रका खेलाडीहरूका निम्ति ओलम्पिक मेडलले सबैभन्दा बडी
महत्व राख्ने हुन्छ। एक असल खेलाडीका निम्ति जबसम्म ओलम्पिक मेडल प्राप्त हुँदैन,
तबसम्म आत्म सन्तुी प्राप्त हुनसक्दैन। अतः भन्न सकिन्छ एक खेलाडीको निम्ति सबैभन्दा
ठूलो उपलब्धी भनेको नै ओलम्पिक मेडल प्राप्त गर्नु हो।
विश्वभरिका खेलाडीहरूको ध्यान अहिले लण्डन ओलम्पिक 2012 रहेको छ। लक्ष्य सबैको एउटै
छ मेडल प्राप्त गर्नु। खेलाडीको अन्तिम लक्ष्य भनेको पनि मेडल नै हो।
1900-मा पहिलोपटक पेरिस ओलम्पिकमा कुल दुइ रजत पदक प्राप्त गर्ने भारतले 1928-मा
मात्रै टीम स्पर्धामा स्वर्ण पदक प्राप्त गरेको थियो। 1952-मा आएर ओलम्पिकको पहिलो
एकल स्पर्धा (रेस्लिङ) मा खसबा दादासाहिब जादभलाई पदक प्राप्त भएको थियो। उनले
यसपटक एकल स्पर्धामा कास्य पदक प्राप्त गरेका थिए। देशकै निम्ति पहिलो डबल स्पर्धामा
रजद पदकको निम्ति वर्ष 2004-सम्मको यात्रा गर्नु परेको थियो भने पहिलो रजत पदक
सुटिङमा राज्यवर्धनसिंह राठोरलाई प्राप्त भएको थियो। त्यसपछि अभिनव विन्द्राले देशकै
निम्ति पहिलो एकल स्वर्ण पदक जितेर बेजिङ ओलम्पिक 2008-मा इतिहास रचेका हुन्।
यसबाहेक 2008-मै अभिनवको साथमा रेस्लिङमा सुशिल कुमार र बक्सिङमा विजेन्दर सिंहलाई
पनि कास्य पदक गरी कुल तीन पदक प्राप्त भएको थियो।
यसबाहेक टेनिस, भारोत्तोलन र सुटिङको एकल स्पर्धामा देशलाई 1996, 2000 र 2004-मा
एक-एकवटा पदक प्राप्त भयो भने 1900-मा एथलेटिक्स अनि 1952 एकल रेस्लिङ स्पर्धा र हकी
टीम स्पर्धा गरी दुइ-दुइ पदक प्राप्त भएको छ। अहिलेसम्मको ओलम्पिक इतिहास हेर्नु हो
भने, भारतलाई टीम स्पर्धामा सर्वाधिक पदक प्राप्त भएको छ। टीम स्पर्धाअन्तरगत
हकीलाई 1928, 32, 36, 48, 52, 56, 64 र 80 गरी कुल 8 स्वर्ण, 1960-मा एक रजत र 1968
र 1972-मा दुइ कास्य गरी कुल 11 पदक प्राप्त गरिसकेको छ। यसरी नै सुटिङ, एथलेटिकस्
र रेश्लिङमा दुइ-दुइ, भारोत्तोलन, टेनिस र बक्सिङमा एक-एकवटा कास्य पदक प्राप्त भएको
छ। यसरी अहिलेसम्म देशलाई 9 स्वर्ण, 4 रजत र 7 कास्य पदक प्राप्त भएको छ।
अतः 1900-देखि 2008-सम्मको अवधिमा कुल 25 ओलम्पिक आयोजन भयो भने तीमध्ये भारतले कुल
16 वटा ओलम्पिकमा कुल 20 पदक देशको नाममा जितेको छ। यसबाहेक 1904 देखि 1912-सम्म
निरन्तर तीन ओलम्पिकमा भाग लिन सकेन भने 1920, 24, 76, 84, 88 र 92 गरी कुल छवटा
ओलम्पिकमा देशलाई कुनै मेडल प्राप्त हुन सकेन।
पुरानो रेकर्डलाई ध्यानमा राखेर विश्वका अन्य देशसरह भारतले पनि लण्डन ओलम्पिक-2012
को लक्ष्य तय गरिसकेको छ। देशले आफ्ना खेलाडीहरूलाई तयार गर्ने पहलमा लागि परिसकेको
छ। यसपटक भारतले खेलका विभिन्न क्षेत्रलाई समेटेर कुल 45 खेलाडीलाई लण्डन ओलम्पिक
2012-को निम्ति तयार गरिरहेको कुरा प्रकाशमा आइसकेको छ, जसको निम्ति 12 प्रशिक्षक र
अन्य सहायक कर्मचारीहरू पनि सामेल छन्। वेजिङ ओपलम्पिक 2008-मा एक स्वर्णसहित कुल
तीन पदक प्राप्त गर्ने भारतले यसपटक लण्डन ओलम्पिकमा कम्तिमा 12 ओलम्पिक हत्याउने
लक्ष्य लिएको छ। यसको निम्ति खेलाडीहरूको तयारी एथवा उचित प्रशिक्षणको निम्ति खेल
तथा युवा मामिला मन्त्रालयको रा्रिय खेल विकास कोष अन्तरगत 7.95 कोरड रुपियॉं
आवण्टन गरिएको छ। यसमा प्रशिक्षण खर्च, निजी प्रशिक्षक खर्च, चिकित्सा खर्च, विदेश
यात्रा खर्च आदिलाई पनि स्वीकृति दिइएको छ।
अब, जान्नु के छ भने खेल जगतलाई अधिक प्राथमिकता दिँदै यति ठूलो खर्च उठाइरहेको छ
अनि पदकको लक्ष्य राखेको छ के त्यो पुरा होला? 1934-को रा्रमण्डल खेलमा एउटैमात्र
पदक प्राप्त गर्ने भारतले रा्रमण्डल खेल 2010-मा कुल 101 पदक प्राप्त गर्दै दोस्रो
स्थानमा आउन सकेजस्तै ओलम्पिक 2012-मा पनि सफलता प्राप्त गर्न सक्ला? आशा गरौं यस्तै
अनि गरौं यस्तै कामना।
-17.02.2012
